Vandaag is de Holocaust herdacht. Toen ik een stukje Buitenhof zag werd melding gemaakt van het bekende ‘raadsel’ waar zelfs de experts aan tafel niet goed antwoord op hadden: waarom is er toch altijd en overal (zelfs op plaatsen waar geen joden wonen) Jodenhaat? Wat maakt de Joden zo’n favoriet mikpunt van haat? Maar dat raadsel heb ik volgens mij al lang opgelost. Uiteraard is het een complexe zaak zodat ik de zaak tot de kern zal herleiden. Ik geef eerst wat inleidende historische opmerkingen – omdat Jodenhaat zelf een zekere ontwikkeling heeft doorgemaakt en dus niet altijd hetzelfde was – om daarna de kern van het hedendaagse antisemitisme te geven.
De bron van de oorspronkelijke, zeg maar Romeinse, jodenhaat is volgens mij een wezenlijke karaktertrek van het joodse geloof (en dat de joden misschien hebben uitgevonden): God is behalve Schepper ook Wetgever. En dat botst met het (Romeinse) concept van de Staat als de enige wetgever. Doordat de joden hun eigen wetten hebben is er logischerwijs wantrouwen jegens de loyaliteit van joden: gehoorzamen zij de Staat of hun God? Anders gezegd: kunnen Joden wel goede burgers zijn als zij hun wetten boven die van de (niet-joodse) Staat stellen? De islam heeft deze karaktertrek van het jodendom geërfd, zodat Hirschi Ali op de vraag aan moslimkinderen of zij de wetten van Allah of van de Nederlandse Staat het belangrijkste vonden, alle kinderen “die van Allah” antwoordden met als conclusie dat moslims dus nooit goede burgers zullen worden zolang ze de Koran boven de Nederlandse wet blijven stellen. Het christendom heeft dit niet zo vanwege de scheiding van kerk en staat die inherent is aan het christendom: slechts de katholieken hadden last van het wantrouwen van de protestanten omdat die zich afvroegen of de katholieken loyaal zijn aan de Nederlandse Staat of (stiekem) aan Rome.
Het christendom heeft natuurlijk zijn eigen traditie van jodenhaat in de vorm van de Jood als moordenaar van Jezus, maar dat speelde vooral in de middeleeuwen: in de moderne tijd kreeg dat een seculiere vorm die weer werd gekoppeld aan het concept van de Staat, namelijk in de vorm van de Jood die nog een louter dierlijk, egoïstisch wezen is omdat hij niet – in weerwil van het voorbeeld van Jezus – zich weet te verheffen tot burger van de Staat die het algemene belang dient en daardoor het slechte (het dierlijke egoïsme) overwint en goed wordt. De Jood is daarmee het lager soort wezen dat moet worden overwonnen.
Maar dat ‘Joodse’ egoïsme en materialisme heeft de Joden geen windeieren gebracht: de Joden hebben vanwege hun uitsluiting van oudsher vooral in de handel moeten werken en werden aldus rijk en succesvol in de moderne, kapitalistische wereld – de antisemiet zou zeggen: in de moderne verjoodste, individualistische wereld. En dat is de basis van het hedendaagse antisemitisme. Dat anderen het raadsel niet weten op te lossen, komt doordat men alle racisme op één hoop gooit en racisme altijd als iets ‘rechts’ opvat (over generaliseren gesproken!), terwijl er twee vormen van racisme zijn die niet alleen verschillend zijn maar zelfs precies elkaars tegengestelden zijn: je moet het ‘rechtse’ soort van racisme, waarbij men trapt naar de bevolkingsgroep onder zich, onderscheiden van het ‘linkse’ soort racisme waarbij men juist naar de bevolkingsgroep boven zich bijt. Bv. in de VS heb je rechtse racisten die de zwarten – die de onderkant van de Amerikaanse samenleving vormen met veel schooluitval, werkloosheid, geweld en criminaliteit – minacht en inferieur acht. In Europa zijn dat de moslims die vanwege de hoge statistieken van schooluitval, werkloosheid, geweld en criminaliteit door rechtse racisten worden geminacht en inferieur geacht. Maar diezelfde onderkant – waar ook blanke ‘mislukkelingen’ toebehoren – koestert een diepe wrok tegen minderheden die wel succesvol zijn. Zo vallen bij rassenrellen in de VS de zwarten vooral de winkels van Koreanen en andere Aziaten aan, want de Aziatische immigranten zijn wel succesvol (zelfs nog meer dan de autochtonen). En in de moslimwereld richt de haat zich op Israel, want dat is een klein landje in de moslimwereld dat echter in tegenstelling tot die moslimwereld wel succesvol is en militair zelfs oorlogen wint tegen de hele verenigde Arabische wereld. En in Europa haten de moslims dus vooral de Joden: vanwege Israel maar ook omdat de Joden net als de moslims een Europese minderheid vormen en zelfs eentje met een religie die erg veel op de islam lijkt maar die in tegenstelling tot de moslims wel succesvol is.
De ‘rechtse’ vorm van racisme is aldus een vorm van verachting die zich richt tegen een falende bevolkingsgroep – zoals de zwarten, de moslims of de zigeuners – waar men ‘last’ van heeft vanwege de hoge criminaliteit (en het hoge beroep op uitkeringen). Maar uiteindelijk is dit een milde vorm van racisme: het ergste wat de falende bevolkingsgroep kan overkomen is discriminatie, het moeten leven in ghetto’s en/of het ontvangen van een geldpremie als ze hun koffers pakken en vertrekken. Voor de linkse gelijkheidsmystiek is discriminatie en daarmee het ‘rechtse’ racisme de ultieme doodzonde, maar de ‘linkse’ vorm van racisme is zelf veel giftiger: zij is een virulente haat die is gebaseerd op ressentiment en frustratie waarbij men zich ultiem vernederd voelt en wraak zweert (juist vanuit dat gelijkheidsdenken wordt het als niet te verteren gevonden dat de ander meer heeft dan zijzelf hebben). Dit is geen verachting voor de mislukte maar die ander geeft hem juist zelf het gevoel mislukt te zijn. Zelfs uitzetting van die succesvolle groep – de Joden of Aziaten – kan dan geen bevrediging geven omdat men daarmee de vernedering niet weg neemt die men ervaart omdat die andere groep wel succesvol is: zolang er (succesvolle) Aziaten bestaan, zullen de zwarten in de VS zich mislukt en inferieur voelen en zolang er Joden bestaan (of Israel bestaat), zullen de moslims in Europa (en in de moslimwereld) zich mislukt en inferieur voelen. Met het bestaan van Joden heeft het leven voor antisemieten zelfs geen zin meer, omdat men zich dan met de Joden vergelijkt en zich mislukt en inferieur voelt, zodat reeds het bestaan van de Joden niet is te verdragen door moslims en andere antisemieten: er is geen andere uitweg dan alle Joden uitroeien of zelf worden vernietigd omdat de co-existentie simpelweg ondenkbaar is (hetgeen uiteraard ook voor de nazi’s gold).
Voila, daar is het raadsel opgelost!